Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
293 Cards in this Set
- Front
- Back
- 3rd side (hint)
|
سوماک |
گلیم یک رو بافتش یه چیزیه بین گلیم و قالی پیچش پود به دور تارها |
|
|
|
گلیم ساده |
تخت یا دو رو |
|
|
|
دوخت داخل پارچه |
سکمه دوزی چشمه دوزی |
|
|
|
هنرهای مربوط به فلز |
چلنگری دواتگری زمودگری گرگور بافی ورشوسازی قفل سازی کوفته گری علامت سازی ملیله کاری |
|
|
|
دستگاه بافندگی که برای بافت پارچه های راه راه و دارای نقوش هندسی به کار می‌رود |
ساده باف یا دور دار |
|
|
|
برای بافت انواع پارچه با نقوش غیرهندسی چه دستگاهی به کار می‌رود |
دستوری و ژاکارد |
|
|
|
کار طبقه بندی کردن تارها را بر عهده دارد و در نقش و طرح پارچه عامل مهمی هستند |
وردها |
|
|
|
میله های باریکی که وسط آن سوراخی برای عبور نخ تار وجود دارد |
میل میلک ها |
|
|
|
وسیله ای که ماسوره نخ در آن قرار میگیرد |
ماکو |
|
|
|
طول متید معادل چیست |
عرض پارچه |
|
|
|
وسیله ای چوبی و گیره مانند که دو سر آن سوزنهایی تعبیه شده که به دو لبه پارچه فرو میره و عرضش رو ثابت نگه میداره |
متید |
|
|
|
نخ های قرقره های متفاوت را گرفته و به صورت دسته هایی از نخ که قلب یا گندله نامیده می‌شود در می‌آوردند. |
دستگاه چله دوانی |
|
|
|
ابزارهایی برای کوبیدن پود و ریشه های بافته شده |
در روش فارسی: دفتین که سنگینتره و پره های بیشتری داره در روش ترکی: دفه |
|
|
|
بافته داری پرز دار |
انواع قالی و گبه |
|
|
|
بافته داری بدون پرز |
گلیم |
|
|
|
نخستین حصیر ها مال چه دوره این |
تمدن بین النهرین ۱۲۰۰۰ سال پیش |
|
|
|
جاجیمچه |
در مازندران که مرکز اصلی تولیدشه حمام سری میگن |
|
|
|
زیلو |
پیشینه ۵۰۰ تا ۷۰۰ سال مناطق کویری برای پوشش کف مراکز مذهبی و کویری دو رو هم تار و هم پودش نخ پنبه است |
|
|
|
مرغوب ترین نوع زیلو |
تفتال به رنگ سبز و نارنجی |
|
|
|
تنها زیر اندازی که هم تار و هم پودش نخ پنبه است |
زیلو |
|
|
|
گبه |
گره دار تمام پشمی میتونه خود رنگ یا رنگی باشه تفاوت گبه و قالی در بافت درشت گبه و استفاده از نخهای پشمی ضخیمه گبه به معنی زمخت و زشت مشهورترین فرش اصیل درشت بافت عشایری پشم مصرفی در بافت گبه خود رنگه و معمولا از سه تا چهار رنگ بیشتر نمیشه |
|
|
|
قالی پازیریک |
۲۵۰۰ سال پیش کشف شده توسط پروفسور رودنکو در موزه آرمیتاژ روسیه نگهداری میشه نقوشش الگوی بسیاری دقیقی از حجاریهای هخامنشیانه |
|
|
|
تار و پود گلیم از چیه |
تار: نخ پنبه پود: نخ پشمی رنگارنگ |
|
|
|
گلیم به شیوه پودپیچی |
گلیم سوماک گلیم یک رو |
|
|
|
گلیم به شیوه پودگذاری |
گلیم ساده تخت دو رو |
|
|
|
پلاس |
قالی بدون پرز فرش گره دار ماهوتی گلیم درشت بافت |
|
|
|
خطوط در جاجیم و پلاس چطوریه |
در جاجیم عمودی در پلاس افقی |
|
|
|
فرشی که در آن تار و پود هر دو پشمی هستند |
پلاس |
|
|
|
مسند |
مال اردبیله گلیمچه تفاوتش با گلیم در ابعاد و تنوع طرح و رنگه معمولا نقش محراب روش میزنن و به عنوان سجاد استفاده میکنن بعضیاشم آویزون میکنن بالای اتاق قسمت ویژه مهمون |
|
|
|
رند بافی |
رندی بافی یا سرانداز بافی ابعاد قالیچه بافتش شبیه بافت سوماکه رند دو رو نیست و پرز هم نداره بافته ای بین قالی و گلیم روی قالی پهن میکردن که تو رفت و آمد قالی ساییده نشه |
|
|
|
به رندی بافی تو آذربایجان چی میگن |
ورنی |
|
|
|
به رندی بافی تو کرمان چی میگن |
شیریکی پیچ |
|
|
|
فرش بهارستان |
مربوط به تمدن ساسانی ۴۰۰ متر مساحت داشته و تو طاق کسری نگهداری میشده |
|
|
|
قالی های دوره سلجوقی |
قرن ۵ و ۶ قمری مال مسجد علاءالدین در قونیه بوده |
|
|
|
عالی ترین قالی مربوط به کدوم دوره س |
صفویه قرن ۱۰ و ۱۱ قمری مخصوصا حکومت شاه طهماسب و شاه عباس مکتب شاه طهماسبی و مکتب شاه عباسی |
|
|
|
قالی اردبیل |
موزه ویکتوریا آلبرت صفویه |
|
|
|
قالی شکرگاه |
موزه هنر و صنعت وین صفویه |
|
|
|
قالی سراسر گل و جانور |
موزه اتریش صفویه |
|
|
|
معروفترین قالی صفویه |
قالی مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی بافنده: مقصود کاشانی موزه ویکتوریا و آلبرت |
|
|
|
پنبه در قالی بافی برای چی به کار میره |
ففط برای تار و پود عیب جمع شدن پشم رو نداره |
|
|
|
قالی گل ابریشم |
قالی ای که حداقل تار آن و بخشی از پرز آن از نخ ابریشن باشه قالی ابریشمی |
|
|
|
پشم رو با چی حلاجی میکنن |
وسیله ای به نام مشته |
|
|
|
چوبی که باهاش پشم رو تو پاتیل رنگ رزی هم میزنن چیه |
دستک |
|
|
|
خم برای ساخت چه رنگهایی به کار می‌رود |
رنگایی که به حرارت نیاز ندارن مثل نیل |
|
|
|
ترک باف |
گره متقارن و دو گره ای پشت قالی زبرتره چادرنشینای ترک و قالی بافهای خراسان اینجوری گره میزنن |
|
|
|
خفت سهنا |
فارسی باف یک گره ای در اغلب کارگاه های شهری اینجوری میبافن از پشت قالی خفت ها خیلی ظریفن |
|
|
|
مشهور ترین نمونه قالی ترنج دار |
قالی اردبیل مربوط به آرامگاه شیخ صفی |
|
|
|
بافنده قالی اردبیل |
مقصود کاشانی |
|
|
|
لچک ترنج |
همین ربع ترنجایی که در گوشه های فرش قرار میگیره لچکی هم میگن |
|
|
|
قالی چلسی |
موزه ویکتوریا و آلبرت قالی ترنج دار صفویه |
|
|
|
قالی لهستانی |
از ابریشم و تارهای طلا و نقره بافته میشه اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم نقشه های متنوع |
|
|
|
جولاهی |
صنعت پارچه بافی |
|
|
|
اوج پارچه بافی ایران |
قبل از اسلام ساسانی بعد از اسلام صفوی |
|
|
|
نقوش پارچه های ساسانی |
برگرفته از نقوش فلزکاری شیربالدار و درخت زندگی(هوم یا افدرا) |
|
|
|
نقوش پارچه های صفوی |
نقوش انسانی رایج ترین نوع پارچه تافته پارچه های چندتایی هم ابداع صفویانه |
|
|
|
بافنده بهترین پارچه های زری در دوران صفوی |
غیاث الدین نقش‌بند معروف به ابن غیاث استاد پارچه چندتایی هم بود |
|
|
|
مشاغل مربوط به نساجی |
شانه ساز: درودگری مخصوص شانه تن پیچ: کسی که تارها رو دور قالب تن میپیچد ورتاب: کسی که نخ تار را روی چرخ ورتابی میپیچد |
|
|
|
تعدادی از بسته های نخ حدود ۴۰۰ تا ۸۰۰ بسته رو در قفسه هایی قرار داده و نخ های آن را به پهلو همدیگر و در یک بسته بزرگتر به نام ؟ می‌پیچند |
نورد |
|
|
|
قرقره بزرگی که پشت دستگاه قرار داره و نخها بعد از بازکردن از روی نورد و عمل آهار رو دورش میپچند |
اسنو |
|
|
|
پس از آهار خوردن نخ و پیچیده شدن روی اسنو باید تک تک شون از میل میلکها و دندونه شانه عبور داد. اسم این عمل |
چله کشی بعد این مرحله نخهای تار برای عمل بافندگی آماده ن |
|
|
|
قطعه چوبی است بیشتر از عرض نوار یا چله یک لبه آن تیز و لبه دیگرش پهن است و بافنده از آن برای محکم شدن پود در تارهای چله استفاده می‌کند |
قلیچ یا قلیش |
|
|
|
بافتهای پارچه دارای نقوش غیرهندسی |
زری و ترمه |
|
|
|
پارچه با نقوش هندسی |
بافت سرژه یا کج راه بافت اطلسی ریپس تاری ریپس پودی |
|
|
|
ساده ترین نوع بافت |
بافت تافته هندسی |
|
|
|
کرباس |
پارچه پنبه‌ای بدون نقش و سفید پارچه ای مناسب برای لباس تابستانی با دستگاه و به نسبت کیفیت پارچه از دو وردی چهار وردی یا بیشتر استفاده می‌شود. مصرفش بسته به بافت، ضخامت و نخ مصرفیه |
|
|
|
شعر بافی |
شعر موی انسان یا حیوان به تمامی بافته‌ها که با دستگاه دو وردی و چهار وردی بافته شوند مثل دارائی ترمه بافی مخمل بافی و ... تا جاجیم بافی |
|
|
|
مخمل |
تنها پارچه دارای پرز پرزدار و بدون گره با دستگاه مخمل بافی درست میشه ابریشم از اجزاشه واسه همین میگفتن مخمل ابریشمی پرز با بریدن بخشهایی از تار هنگام بافت در سطح پارچه ایجاد می‌شود و بخاطر گره نیست پرزا |
|
|
|
نمونه های عالی مخمل ایرانی |
اکثرا منسوب به کاشان و دوره صفویه موزه متروپولیتن نیویورک |
|
|
|
قدیم ترین مخمل ایران کی بوده |
قرن ۶ هجری |
|
|
|
استاد مخمل بافی |
خواجه غیاث الدین علی نساج |
|
|
|
اصطلاحات مربوط به مخمل بافی |
خارزنی و ست کردن |
|
|
|
زری |
ابریشم طبیعی و نخ گلابتون با دستگاه زری بافی نخ طلایی یا نقره ای توش حتما هست |
|
|
|
استاد مهم زری بافی به جز ابن غیاث |
استاد حسن فولادگر در اصفهان |
|
|
|
پیشینه زری بافی |
حداقل به ساسانیا برمیگرده چون تو قبر شارلمانی پادشاه فرانسه یک قطعه پارچه زری متعلق به دوره ساسانی پیدا کردن اوجش صفویه |
|
|
|
برای بافت زری کیا کار میکنن و با چی |
دو نفر بافنده و گوشواره کش با دستگاه دستوری به جای گوشواره کش میتونه دستگاه ژاکارد قرار بگیره که وظیفه جداسازی تارها رو بر اساس نقشه به عهده میگیره |
|
|
|
دستگاه ژاکارد |
به جای گوشواره کش میتونه دستگاه ژاکارد قرار بگیره که وظیفه جداسازی تارها رو بر اساس نقشه به عهده میگیره |
|
|
|
خاستگاه ترمه |
بعضی میگن کشمیر بعضی ایران |
|
|
|
ترمه |
تار و پود ابریشمی یا کرکی یا پشمی پشم مرغوب با شیوه بافت دشوار ترمه سنتی یا ترمه انگشتی از دوره صفویه در ایران مرسوم بوده یزد و کرمان مراکز مهم تولیدش بود |
|
|
|
شال محرمات |
ترمه های راه راه با هفت رنگ |
|
|
|
ترمه کشمیر |
طرحهای درشت داره |
|
|
|
ترمه کرمان |
طرحهای ریز مکرر |
|
|
|
موضوع پارچه چندتایی |
داستانی |
|
|
|
ایکات |
از واژه مالایایی منجیکات به معنای بستن یا گره زدن یا پیچاندن منظور شیوه بستن تار و پود از روی الگویی است که از پیش آماده شده. |
|
|
|
دارایی |
ایکات تار و پود ابریشمی امروزه در یزد ابریشم مصنوعی هم |
|
|
|
سنتی ترین روش بافندگی رو کدوم بافته داره |
جاجیم |
|
|
|
مهمترین مرکز بافت جاجیم |
آذربایجان شرقی |
|
|
|
نخ های جاجیم |
نخ پشمی پود نخ پنبه تار |
|
|
|
مهمترین مرکز بافت عبای زمستانی |
محمدیه نایین |
|
|
|
نخهای عبا |
عبای تابستانی با تار و پود نخ پنبه‌ای به رنگ مشکی و قهوه ای عبای زمستانی کرک شتر یا پشم گوسفند |
|
|
|
وریس بافی |
مواد اولیه: پشم بستن بار، حرکت دادن گهواره، افسار، بند چادر عشایر |
|
|
|
نوع ظریفتر وریس بافی |
شیر دنگ به عنوان بند لباس استفاده میشه |
|
|
|
شال |
معروف به حسین‌قلی‌خان در یزد |
|
|
|
قناویز مال کجاست |
ابریشم مصنوعی یزد و کاشان |
|
|
|
صوف مال کجاست |
بوشهر |
|
|
|
چپری |
پارچه لباس زمستانی مازندران |
|
|
|
گزی |
تمام پشمی اغلب برای پوشش پا مازندران |
|
|
|
باشلق |
مازندران |
|
|
|
قطن |
نوعی پارچه تابستانی در یزد |
|
|
|
برک |
پارچه ضخیم بشرویه خراسان کرک بز یا کرک شتر دستگاه دو وردی برای کت مردونه |
|
|
|
ارمک |
یزد دستگاه ۴وردی برای انواع روپوش |
|
|
|
موج |
چهارخونه درشت و تماما پشم کرمانشاه و کردستان رختخواب پیچ رویه کرسی و پشتی |
|
|
|
ماشته |
شبیه موجه فقط رنگ و نقشش فرق میکنه لرستان |
|
|
|
رودوزیهای ایران چندتاست |
۱۱۵ نوع |
|
|
|
چهار گروه اصلی رودوزی های سنتی |
رودوزی با حذف تار و پود رودوزی با نخ های رنگی با زمینه پر با افزودنی های تزئینی |
|
|
|
قدیمی ترین نمونه سکمه دوزی |
سلجوقی نفوذ عناصر چینی مشاهده میشه |
|
|
|
سکمه دوزی کدوم دوره دوباره احیا شد |
صفویه |
|
|
|
سکمه دوزی |
بیرون کشیدن تعدادی تار و پود و پر کردن جای ان با سوزن به طوری که نقشی از آن پدید آید جای نخها در این روش بخیه دوزی می‌شود رو دوزی با حذف تار و پود |
|
|
|
چشمه دوزی |
مث سکمه دوزیه فقط به جای بیرون کشیدن نخ تار و پود از پارچه بخیه ها رو جوری محکم میکشن که تار و پود به اطراف کشیده میشه و روزنه هایی ایجاد میشه |
|
|
|
بافت توری با نقشهای مشبک از ویژگی‌های منحصر کدام رودوزی هاست |
چشمه دوزی و سکمه دوزی |
|
|
|
چشمه دوزی مال کجاست و روی چه پارچه ای |
اصفهان کتان سفید یا رنگی با نخ های همرنگ یا رنگی انجام میشه به وسیله نقشه (طرح) و شمارش الیاف کتان صورت میگیرد |
|
|
|
ژور دوزی یا شبکه دوزی |
روی پارچه کتان و پشمی ظریف در اطراف کارهای قلاب دوری انجام می‌شود |
|
|
|
انواع ژور دوزی |
ژور دوطرفه زیگزاگی گردونه تار عنکبوت |
|
|
|
برودری دوزی |
دوخت دندان موشی رودوزی با نخهای رنگی |
|
|
|
نخ قلاب دوزی |
دمسه یا عمامه رنگی از جنس پنبه‌ای |
|
|
|
نقش دوزی |
دوام بسیار داشت تا ۲۰۰ سال هم میشد استفاده کرد به عنوان طاقچه پوش در محلهایی که در برابر دید مردم قرار داشت می‌انداختند با ابریشم یا کرک رنگی خاص چیزی که نقاش رو پارچه چلوار میکشید رو می‌دوختن |
|
|
|
پته دوزی |
رودوزی با زمینه تو پر سلسله دوزی یا فطه دوزی کرمان روی پارچه پشمی به نام عریض با نوعی نخ پشمی به نام ریس
|
|
|
|
پشم نرمی که از بن موی بز می‌روید و روی آن را بر شانه برآورند و از آن شال ببافند |
پته |
|
|
|
آب دوزی |
متن دوزی دوختن نقوش متن در پته دوزی |
|
|
|
بخارا دوزی |
روی پارچه چلوار و کتان انجام میشه و به ندرت ابریشمی پس از انتقال نقش به روی پارچه از نخهای ابریشمی تابیده به حالت توپردوزی کوتاه و بلند استفاده میکنند. |
|
|
|
رشته های تاب داده و پیچیده از زر وسیم |
ملیله در لغت |
|
|
|
قدیمی ترین ملیله |
دوران اشکانی قدمتش ۵۵۰ تا ۳۳۰ ق م |
|
|
|
سرمه دوزی |
ملیله دوزی |
|
|
|
نقده دوزی |
قدمت دوره هخامنشیان برای تزئین لباس سپاهیان آرایش سفره چادر شلیته چارقد نخ در نقده دوزی مطلا یا نقره ای و به شکل نواری صاف نتابیده است |
|
|
|
نقده دوزی |
قدمت دوره هخامنشیان برای تزئین لباس سپاهیان آرایش سفره چادر شلیته چارقد نخ در نقده دوزی مطلا یا نقره ای و به شکل نواری صاف نتابیده است |
|
|
|
گلابتون دوزی |
نخ گلابتون ترکیبی از طلا یا نقره با ابریشم است |
|
|
|
بادله دوزی |
در هرمزگان تلی بافی میگن بهش به هم پیوستن چند نوع نقش از نخ گلابتون که نقشهای بزرگتر در وسط و نقشهای کوچکتر در اطراف قرار می‌گیرند |
|
|
|
آجیده دوزی |
پنبه دوزی یا لایه دوزی با قرار دادن لایه نازکی از پنبه در بین دو لایه پارچه و سپس با دوخت روی پارچه نقوش برجسته و ظریفی تولید می‌کند |
|
|
|
درویشی دوزی |
تفرشی دوزی شباهت با چشمه دوزی ولی نخ‌کشی کمتری انجام می‌شود |
|
|
|
شرفه دوزی |
شرفه در لغت به معنای کنگره قصر و عمارت است در اصطلاح عام به مثلث و مربعهایی که نزدیک به هم بالای عمارتها نصب میکنند قبل از اسلام برای زینت لباس سران کشوری و لشگری |
|
|
|
شمسه دوزی |
طرح و نمایی از خورشید رو مجسم میکنه همان شکل شمسه و تلالو اطراف آن است که بهش شرفه میگن اوج اعتلا صفویه |
|
|
|
شک بافی |
تزئین سرآستین پایین دامن یقه لباسای زنونه نوعی نوار باریک میبافند |
|
|
|
خوس دوزی |
اغلب به شکل ستاره روی روسری های ظریف مشکی با نخ طلا و نقره |
|
|
|
خامه دوزی |
سیستان سوزن دوزی نخ ابریشمی یا پنبه ای به روی پارچه پنبه ای یا کتانی تمامی زمینه ها را از الگوهایی بسیار متنوع پر میکنند الگوها ۱۴ تاس تخم خربزه دم ماهی برای بافت جانماز در منطقه سیستان |
|
|
|
زغره دوزی |
نوعی پولک دوزی که تیکه های سرمه میاد روی پولک |
|
|
|
آینه دوزی |
بلوچ دوخت آینه رو لباس |
|
|
|
زرتشتی دوزی |
گبردوزی نخ ابریشم رنگی روی پارچه های ریزبافت نگاره های رایج طاووس و درخت و گل و نقوش هندسی انقد ظریفه که بخیه ها رو فقط با ذره بین میشه دید ویژگی: ترکیب و هماهنگی کامل رنگها |
|
|
|
پرده دوزی |
بخیه دوزی تمام سطوح پارچه کرمان |
|
|
|
خاک سفال |
خاکهای ثانویه مث رس که در اثر جابجایی خلوص کمتری دارن و درجه پختشون کمتره |
|
|
|
خاک سرامیک |
خاک اولیه مثل کائولین و خاک سفید که بخاطر ثابت بودن خلوص بیشتر و درجه پخت بالاتری دارن |
|
|
|
سفال گنج دره تپه و غار کمربند مال چند سال پیشه |
۸ هزار سال قبل از میلاد با خاک موجود در طبیعت |
|
|
|
سفال های چشمه علی، تپه زاغه، تپه سیلک، اسماعیل آباد |
۵ و ۶ هزار سال قبل از میلاد خشن با پخت ناقص |
|
|
|
چرخ سفالگری کی اختراع شد |
۳۵۰۰ سال قبل از میلاد |
|
|
|
در چه دوره ای سفالگری به عنوان حرفه تثبیت شد و هنرمند نام و تاریخ رو ثبت میکرد رو کارش |
عهد سلجوقی |
|
|
|
سفالای دوره سلجوقی چه نقشی داشتن |
ملهم از داستانای کهن ایرانی اغلب بهرام و آزاده و شامل چهره های انسانی بود |
|
|
|
معروفترین سفالگر سلجوقی |
ابوالقاسم کاشانی |
|
|
|
لعابکاری رو کاسیت ها از کجا اوردند ایران |
بابل |
|
|
|
قدیمی ترین نمونه سفال لعابدار در ایران |
معبد چغازنبیل عهد عیلام میانه |
|
|
|
بدل چینی از کدوم دوره راه افتاد و اوجش کی بود |
آغاز: سلجوقیان اوج: صفویه |
|
|
|
در عهد صفویه نقوش سفالا چطوری بود |
متاثر از نگارگری و عناصر چینی مثل ابر چینی و دقت در جزئیات |
|
|
|
سفال کوباچه |
ابداع صفویه نقوش تیره روی زمینه روشن آبی یا فیروزه ای که در زیر لعاب شفاف قرار میگیرد |
|
|
|
ظروف سلادون |
رواج در دوران صفویه بدنه سخت به رنگ سبز تیره و روشن زیتونی به تقلید آثار چینی تولید شدن در درجه ۱۲۵۰ در محیط احیای کوره ایجاد می‌شود |
|
|
|
سرامیک گبری |
قرن ۳ تا ۵ هجری بهترین سفالهای ری که عربا بهش میگفتن مداهنه از لوازم خانگی |
|
|
|
ظرف گامبرون |
ظروف سفالی بدل چینی حکاکی شده لعابی بدنه سفید مخصوص ایران تولید نایین و فروش در بندر گامبرون همون بندر عباس به هند و اروپا مخصوصا انگلیس می‌رفت قرن ۱۷ میلادی |
|
|
|
کالی |
مشگیر هم بهش میگن نوعی ابزار پرداخت سفاله |
|
|
|
کتیبه سر در مسجد نطنز با چه شیوه ای تزئین شده |
لعاب پران |
|
|
|
کدوم لعابا اختراع ایرانیاس |
لعاب مینایی و لعاب هفت رنگ در لعاب مینایی در قرن ۱۳ اصطلاحی به نام لعاب قلمویی پدید آمد |
|
|
|
کاشیهای لعابی اولین بار کجا به کار رفتن |
قرن ۶ هجری دوازده میلادی گنبد مسجد جامع قزوین |
|
|
|
استفاده از رنگهای مینایی بر روی سفال از ابداعات کیاست |
ایرانیان |
|
|
|
دوره رواج کاشی در ایران از کی بود |
نیمه قرن ۵ هجری یازده میلادی بعضیا میگن قرن ۴ |
|
|
|
عصر طلایی سفالگری در ایران |
سلجوقی |
|
|
|
نوع کاشی دوران سلجوقی |
خشت کاشی که با روش قالب زدن ایجاد میشد |
|
|
|
معروفترین کاشیای سلجوقی کجا و توسط کی ساخته میشد |
کاشان خاندان محمد بن طاهر شامل نقوش گیاهی و بعضا جانوری |
|
|
|
اروپاییا به چی میگن موزاییک |
کاشی معرق یا گل و بوته |
|
|
|
کاشی معرق موزاییک رو کی ابداع کرد |
ایلخانیان |
|
|
|
ابوالقاسم مورخ تیموری کاشی زرین فام رو چی میگفت |
کاشی دو آتیشه رایج ترین و معروفترین تکنیک در تزئین کاشی |
|
|
|
کاشی سلطان سنجری |
کاشی زرین فام |
|
|
|
کاشی زرین فام اولین بار کی ساخته شد و نمونه هاش کجاس |
قرن ۳ کاخ جوش خاقانی سامرای عراق مسجد قیروان تونس |
|
|
|
کاشی زیرلعابی |
زرین فام |
|
|
|
بهترین شکل کاشی هفت رنگ کجاست |
مسجد امام اصفهان |
|
|
|
کاشی خشتی |
کاشی هفت رنگ |
|
|
|
جاهایی که کاشی معقلی استفاده شده |
خواجه ربیع مشهد گنبد مقبره شیخ صفی اردبیل گنبد مسجد جامع گوهرشاد |
|
|
|
فیتیله سازی |
کوزه گری به روش دستی |
|
|
|
عتیقه سازی |
سنگینه سازی خرمهره نوعی سنگینه به حساب میاد خمیر شیشه ای با لعاب قلیایی فیروزه ای |
|
|
|
دواتگری |
ساخت اشیای فلزی به روش سرد هم چکش کاری بر روی مس و فلز برای استفاده مستقیم هم آماده کردن زیرساخت برای انجام هنرهای دیگه روی فلز اغلب روی برنج |
|
|
|
نخستین فلز کشف شده |
مس ۷۰۰۰ سال قبل |
|
|
|
جنده کاری |
برجسته کاری روی فلز |
|
|
|
کدوم دوره خیلی سیاه قلم رواج داشت |
سلجوقی |
|
|
|
پودر براکس یا تندکار |
باعث تسریع در لحیم کاری می‌شود |
|
|
|
حمید حکمتیان |
کار فیروزه کوبی رو در مشهد روی زینت آلات آغاز کرد قدمت فیروزه کوبی ۸۰ ساله |
|
|
|
مرکز هنر فیروزه کوبی |
اصفهان |
|
|
|
کوفته گری |
نوعی ترصیع نصب و الصاق فلزاتی همچون طلا نقره مس و آلیاژهای آنها به صورت سیمی یا ورقه‌ای در قسمتهای کنده کاری شده و خراشیده فلز همان طلاکوبی بر روی فولاد زمان هخامنشی بوده ولی صورت امروزیش برمیگرده به دوره سلجوقی و در دوره صفویه برای علم سازی |
|
|
|
ورشو |
ترکیب ۲۰نیکل ۴۵مس ۳۵روی به خاطر چکش خواری خوبش در قلم زنی استفاده میشه |
|
|
|
برنج |
آلیاژی از ترکیب مس با نسبت ۲ به ۱ |
|
|
|
لحیم |
آلیاژی است از مس روی برنج |
|
|
|
قالب ریخته گری |
از ماسه به عنوان قالب در ریخته گری استفاده میشه |
|
|
|
اوج ورشوسازی در ایران |
دوران قاجار و اوایل پهلوی شهرستان دزفول و بروجرد |
|
|
|
قبل از ورشو قلمکاران لرستانی از چه فلزی استفاده می‌کردند |
از ورق زرد رنگ برنج |
|
|
|
گرگور سازی |
قفسهای ماهیگیری ساخته شده از توری |
|
|
|
چیلان |
آلات و ادواتی که از آهن می‌سازند به سازنده اشیا خرد آهنی مثل قفل کلید زنجیر انبر میخ و ... چلنگر می‌گویند |
|
|
|
زمودگری |
شاخه ای از آهنگری سنتی الصاقات فلزی که برای در و پنجره های قدیمی به کار میرفته کوبه گل‌میخ لولا پاشنه چفت بست کلون پشت بند و غیره |
|
|
|
سفیدگری |
سفید کردن داخل ظروف برنجی و مسی با قلع خالص |
|
|
|
فرنگی ساز |
درودگری که اشیا ضروری خانه مثل تخت خواب میز میز کشویی میز تاشو صندلی و جعبه آینه را میساخت |
|
|
|
مجری |
جعبه جواهر که درودگر با چوب میساخت بعد روش چرم کشیده میشد و طلاکوبی میشد |
|
|
|
ابزارای درودگری |
قلم شفره مغار قلم اسکنه |
|
|
|
خراطی |
ساختن اشیا از چوب با دستگاه خراطی عصا نی بدنه قلیون مهره های شطرنج شانه چوبی پایه مبل و میز |
|
|
|
قدیمی ترین هنر صنعت مرتبط با چوب |
خراطی بعدش کنده کاری |
|
|
|
از قدیمی ترین آثار منبت کاری یافته شده در ایران |
در مسجد جامع عتیق شیراز نیمه اول قرن سوم هجری |
|
|
|
از قدیمی ترین آثار منبت کاری که الان در شهر آگرا هند نگهداری میشه |
دو جفت در از آرامگاه سلطان محمود غزنوی |
|
|
|
معنی منبت |
رویاندن نقش نبات و گل و بته ایجاد کردن |
|
|
|
سابقه منبت کاری در ایران |
بیش از ۱۵۰۰ سال |
|
|
|
مرکز مشبک کاری |
اصفهان |
|
|
|
نازک کاری |
چوب بر اساس طرح و نقش مورد نظر بریده و بر قسمت های خالی شده چوب زمینه روکش می‌شود |
|
|
|
معرق کاری |
هر چیز رگه داری را معرق می‌گویند تلفیق چوبهای رنگی روی زمینه‌ای از چوب یا پلی استرسیاه |
|
|
|
خاستگاه خاتم‌کاری کجاست |
شیراز |
|
|
|
خاتم با شیوه فعلی از کی رواج یافت |
ایلخانیان |
|
|
|
درخشانترین دوران خاتم کاری |
صفویه |
|
|
|
از قدیمی ترین نمونه های خاتم |
بقعه شاه نعمت الله ولی ماهان کرمان صفویه |
|
|
|
اصطلاحات خاتم سازی |
جووی قامه شمسه پیچی لا نخ پرک |
|
|
|
جووی |
در خاتم‌سازی برای چوب یا استخوان لوزی به کار می‌رود |
|
|
|
ورقههای نازک چوب یا استخوان بریده در خاتم کاری که سی سانت قد و یک تا یک و نیم میلیمتر قطر داره |
لا در صورت ضرورت چوبهای لا رنگرزی میشن |
|
|
|
هنر محرق |
با استفاده از ساقه گندم کار به صورت یک تکه و با دستگاه هویه بر روی چوب انجام میشه |
|
|
|
بهترین نمونه گره چینی |
پنجره های مقبره شیخ صفی و کاخ چهل ستون |
|
|
|
گره تزئینی |
نقشهایی که در هنر سنتی به کار می‌رود |
|
|
|
گره بنایی |
نقشهایی که در معماری کاربرد دارد |
|
|
|
گره درودگری |
نقشهایی که رو چوب زده میشه |
|
|
|
لقط |
در گره لقط به شکلهای گره گفته می‌شود |
|
|
|
قواره بری |
اسلیمی چینی شبیه آلت چینی و گره چینیه تفاوت تو برشه |
|
|
|
جوک کاری |
هنر مردم فارس خیلی شبیه منبته مبنا شکل متوازی الاضلاعه درای شاهچراغ ک نارنجستان قوام |
|
|
|
معماری سنگی در ایران پس از اسلام |
گنبد علی در ابرقو مربوط به آل بویه گنبد جبلیه در کرمان مربوط به سلجوقی |
|
|
|
مرکز دیگ سنگی امروزه ایران |
مشهد |
|
|
|
انگاره |
سنگی که معدنچی با کمک باروت از دل کوه دراورده رو سنگ تراشا به چند قسمت تقسیم میکنن که میشه انگاره |
|
|
|
کلنگی |
انگاره رو با کلنگ به شکل ظرفی که باید بشه درمیارن که میشه کلنگی اگه شبیه ظرفای دیزی بود میشه چالور |
|
|
|
پرچین کاری |
روشی در منبتکاری در معماری هند رو سنگ مرمر خاتم کاری روی سنگ رو میشه شیوه ای دونست که در هند به وجود اومد |
|
|
|
قدیمی ترین اثر حکاکی شده اسلامی |
نگین انگشتری منسوب به پیغمبر ص به سجع محمد رسول الله در سه سطر است |
|
|
|
ماده اولیه شیشه |
سیلیس یا اکسید سیلیسیم که به صورت سنگ چینی، سنگ چخماق و شن در محلهایی که صخره های مذاب به سرعت سرد شده اند موجود است اکسید بوریک به عنوان عنصر اصلی در ساخت شیشه است |
|
|
|
نخستین بار کیا شیشه ساختن |
سومریان سومری ها از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد با شیشه آشنایی داشتن |
|
|
|
فیوزگلاس |
همجوشی شیشه چسباندن شیشه های رنگی به هم بدون استفاده از چسب یا واسطه دیگری خراسان رضوی |
|
|
|
از رایج ترین مواد تثبیت کننده شیشه |
کربنات کلسیم |
|
|
|
عناصر ذوب کننده شیشه |
سود به صورت کربنات سدیم سولفات سدیم استات سدیم نقطه‌ذوب سیلیس را پایین آورده به ضمیر شیشه حالت قلیایی میده |
|
|
|
چه جوری یک رنگ رو در شیشه خنثی میکنند |
با یه رنگ دیگه مثلا برای خنثی کردن قرمز از سبز استفاده میکنند |
|
|
|
تولید شیشه رنگی با چه اکسیدای فلزی به دست میاد |
اکسید آهن: رنگ سبز روشن و تیره اکسید کبالت: آبی خیلی کمرنگ اکسید کرم: سبز، زرد یا آبی سبز اکسید مس: سبز یا آبی سبز بعضی حالتا هم قرمز |
|
|
|
مات کردن شیشه |
دو روش یکی با ماده شیمیایی یکی با دستگاه سند بلاست با پاشیدن ماسه بادی بر سطح شی شیشه‌ای که بهش سندبلاست کاری میگن |
|
|
|
آب گز کردن |
شی شیشه‌ای ساخته شده را بعد از انبری کردن در مقابل حرارت کوره قرار می‌دهند تا کاملا گداخته شود. سپس آن را وارد آب کرده و به سرعت خارج میکنند. به این ترتیب ترکهای ریزی بر بدنه پدید می‌آید سپس آن را در کوره حرارت می‌دهند تا ترکها به هم جوش بخورد بعد از ان به تکمیل ساخت ظرف ادامه می‌دهند. |
|
|
|
پوسیتن |
کت پوست گوسفندی |
|
|
|
سراج |
کسی که چرم (پوست دباغی شده) رو به محصولات و اشیا مصرفی مبدل می‌کند |
|
|
|
بخش زیرین چرم |
لش |
|
|
|
بخش بیرونی و مودار چرم |
رخ |
|
|
|
مشته |
وسیله ای چوبی که حلاجان و سرجان و ... از آن استفاده میکنند |
|
|
|
اصطلاحات صنعت چرم سازی |
آهک زدایی مو زدایی آشیکاری (پرداخت چرم با سنگ پا از مراحل دباغی) |
|
|
|
بیاض |
قطع مستطیل شکل که طول آن بیشتر از عرض است |
|
|
|
تیماج |
چرمی است رنگین و خوشبو |
|
|
|
ساغری |
چرم گرم کرده الاغ که شامل دانه های برجسته لطیف است |
|
|
|
دو خاصیت پشم که امکان نمد مالی را می‌دهد |
جعدیابی پوسته‌ای شدن |
|
|
|
نمدمال آدمی که این کار رو انجام میده |
گازر قصار کلاه مال |
|
|
|
کپنک |
دوشی چوپانی از نمد برای حمل اشیا به هنگام حرکت همراه گوسفندا استفاده میکنن |
|
|
|
جل اسب |
نمدی |
|
|
|
پشمی که بعد از حلاجی رنگ شده و توسط نمدمال به شکل ریسمانی در می‌آید که در موقع چیدن طرح و نقش نمد به کار می‌رود |
او و اوکشی |
|
|
|
بعد از اینکه نقش کاملا در جسم و جان نمد جای گرفت دوباره اطراف نمد را با آب کف صابونی آغشته میکنند تا حاشیه ها راست درآید و ضخامت آنها با ضخامت بقیه نمد یکسان شود. حاشیه ها را محکم می‌مالند تا خودشان را بگیرند |
پروند کردن |
|
|
|
کوچمه |
نوعی نمد ترکمنی خاکستری و سفید پوشش اسب و عرق گیر در زیر زین اسب استفاده میشه |
|
|
|
تخته حصیری بافته شده از پوسته حصیری که شبیه لیف است و حالت انعطاف پذیر دارد این تخته حصیر با نخهای پنبه‌ای تقریبا ضخیم که توسط خود نمدمال بافته می‌شود. آن را به عنوان قالب جهت چیدن نقوش نمد (نوارچینی) روی زمین پهن میکنند و نمد را قالبگیری میکنند. در بعضی مناطق به جای حصیر از پارچه استفاده می‌شود |
لوخ یا لخ قالب |
|
|
|
منشا بافندگی |
حصیر بافی |
|
|
|
پیشینه حصیر |
عراق ۵هزار سال قبل از میلاد مصر ۴۵۰۰ قبل از میلاد |
|
|
|
تصویر دستگاه حصیر بافی |
دیوار مقبره ای باستانی در بنی حسن مشرق نیل هزاره دوم قبل از میلاد |
|
|
|
نوع نی پرده حصیری |
نی سبک به نام نی تجیر با ریسمان پنبه‌ای بافته میشه |
|
|
|
کنتله |
در هرمزگان معروفترین محصول سبدبافی که جا نونیه و با نوارای مرطوب حصیر میبافند |
|
|
|
مراکز عمده بافت پرده حصیری |
تهران و اهواز |
|
|
|
در گیلان از چه نوع نی ای برای سبد بافی استفاده میشه |
لیغ اورشم |
|
|
|
مروار بافی |
اطراف تهران سولقان و گیلان نوعی سبدبافی با ترکه های باریک مروار |
|
|
|
ترکه بافی |
آذربایجان شرقی ماده اولیه ساقه نورس گیاهان مخصوصا بید |
|
|
|
چم بافی |
اطراف مراغه گیاه موسن به ظرافت ترکه بافی نیست |
|
|
|
کپوبافی |
دهستان شهیون ۴۰ کیلومتری دزفول یرگای خشک خرما کرتک ساقه های نازک گندم حلفه و نخهای پشم رنگی |
|
|
|
کِرَتک |
برگ خشک خرما |
|
|
|
حلفه |
ساقه نازک گندم |
|
|
|
بامبو بافی |
از مهمترین و رایج ترین انواع حصیربافی نی خیزران بیش از ۶۰۰ نوع دارد لاهیجان لیالستان، سیاهکل، قاسم آباد رودسر |
|
|
|
چیغ بافی |
مرکزش کرمانشاه دیوار حصیری به ارتفاع یک تا یک و نیم متر زنان کوچ نشین از متعلقات سیاه‌چادر آلا چیق آلا قسمت فوقانی چیق دیواره هاش |
|
|
|
کوروک |
سبد حصیری حمل مرغ و خروس |
|
|
|
سکه |
سبد حصیری حمل علوفه به چهارپایان |
|
|
|
تویزه |
نوعی سبد دایره ای حصیری برای آبکش کردن برنج |
|
|
|
قلمکارسازی چیت سازی |
چاپ روی پارچه پنبه‌ای و کتانی |
|
|
|
چاب باتیک یا کلاقه‌ای |
چاپ روی پارچه ابریشم |
|
|
|
پیشینه قلمکارسازی |
از دوران مغول گسترش در دوران صفویه |
|
|
|
شهرهای مهم چاپ باتیک در ایران |
اسکو و تبریز |
|
|
|
تشعیر |
تحت تاثیر نقاشی چینی از دوران تیموریان در ایران مرسوم گردید تشعیر تک رنگه و میتونه در متن هم قرار بگیره |
|
|
|
بست |
به عنوان چسب در رنگ بهره گیری می‌شود صمغ عربی کتیرا |
|
|
|
پاپیه ماشه از کی تو ایران هست |
صفویه |
|
|
|
رنگ روحی و جسمی |
روحی مث آبرنگ جسمی مث گواش |
|
|
|
مینا کاری |
هنر تزئین فلزات بعضا (با سرامیک و شیشه) با مواد رنگین مات یا شفاف با کمک گرفتن از آتش |
|
|
|
بازوبند و تنگ طلای میناکاری ساسانی کجاست |
موزه ویکتوریا و آلبرت انگلستان |
|
|
|
خنجر میناکاری صفوی |
موزه لنینگراد روسیه |
|
|
|
هنر درخشان اتش و خاک |
میناکاری به گفته پوپ سابقه میناکاری ۱۵۰۰ ق م |
|
|
|
هنر آزمایشگاهی |
میناکاری |
|
|
|
بهترین و معمولترین زیرساخت برای میناکاری |
مس |
|
|
|
چه کسی چینی خانه درست کرد تو سمرقند |
الغ بیگ |
|
|
|
اوج شکوفایی هنر سرامیک |
شاه عباس اول ظرافتشون به حد ظروف مینگ رسیده بود ولی ظروف مینگ رو میشد با مایعات روی شعله کم حرارت گذاشت ولی چینی ایرانی نمیشد |
|
|
|
محمد معمار یزدی |
چینی ساز ایرانی ۱۰۲۵ میلادی پشت ظرفی در موزه بریتانیا از بقیه چینی سازای قرن ۱۱ و ۱۲ اطلاعی در دست نیست |
|
|
|
در کدوم دوره چینی صرفا تو سفره درباریا پیدا میشد |
دوره تیموری |
|
|
|
پرسلان |
ظروف چینی بسیار سفید و نیمه شفاف مارکوپلو قطعاتی رو به ونیز برد چون شبیه حلزون دریای مدیترانه بودن به ایتالیایی پرسلان معنی خوک یا گراز کوچک نامیده میشد |
|
|
|
چینی سخت |
بدنه رسی خاک رس بسیار خالص= خاک چینی= کائولن |
|
|
|
چینی نرم |
خاک رسش خیلی کمه بدنه آرد شیشه‌ای سفید و نیمه شفاف |
|
|
|
چینی استخوانی |
بدنه رسی خاکستر استخوان گاو به ویژه قلم گوساله به دلیل اکسید آهن کمتروو بنابراین سفیدتر بودن مهمترین مزیتش نیمه شفافی بیشتر بدنه |
|
|
|
اولین محصولات چینی |
دوره تانگ اوایل قرن نهم میلادی |
|
|
|
سرامیک ظروف آبی و سفید مال دوره چین بوده |
دوره یوان |
|
|
|
در کدوم دوره ظروف چینی به اوج خودش رسید |
مینگ ظروف محمدی آبی سفید به سفارش مسلمانان دربار چینی در کارخانه سلطنتی کلمات عربی یا آیات قرآنی |
|
