Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
22 Cards in this Set
- Front
- Back
Hver eru rökin fyrir því að læra stjórnmálafræði? |
Aukin þekking stuðlar að betri aðlögun að samfélaginu sem leiðir líka af sér hæfni til að taka þátt í lýðræðisþjóðfélagi.
|
|
Hvað er kjarnræðishyggja í stuttu máli? |
Sá flokkur kenninga sem kom fyrst fram og fjallar hú um það hvernig valdið sé samþjappað í höndum fárra aðila. |
|
Hvað er margræðishyggja í stuttu máli? |
Kom á eftir kjarnræðishyggjunni sem hún hafnar og einbeitir sér að því að skoða valddreifingu sem megineinkenni á lýðræði. |
|
Hvað er þáttökukenning í stuttu máli? |
Varð til sem gagnrýni á margræðishyggjuna og kjarnræðishyggjuna, en hún skoðar stjórnmálin í víðara samhengi og lítur á þáttöku fólks sem grundvöll lýðræðis. |
|
Hvað er almannavalskenningin í stuttu máli? |
Hún beitir stjórnmálalegum ákvörðunum. Nokkuð áberandi í stjórnmálum í dag. |
|
Hvernig er þrískipting ríkisvaldsins? |
<> Löggjafarvald, framkvæmdavald og dómsvald. |
|
Í hvaða höndum er löggjöfin, framkvæmdavaldið og dómstólarnir? |
Löggjöfin í hönfum þjóðþinga, framkvæmdavald er ríkisstjórnarinnar eða ráðherranna og dómstólar skipaðir óháðum dómurum og fóru með dómsvald. |
|
Hvernig er lýðræðishugmyndin sem dafnaði á 18. og 19. öld?
|
<> Fól í sér að fólk ætti að hafa vald yfir sínum eigin málum og áhersla var á þátttöku manna í ákvörðunum sem hefðu áhrif á líf þeirra. |
|
Hverjir voru svona aðal kallarnir sem voru í pælingum um lýðræði og hvað álitu þeir að lýðræði myndi gera fyrir fólk? |
Jean Jacques Rousseau og John Stuart Mill. |
|
Hverjir eru mikilvægustu þættir lýðræðis? |
<> Kosningar, félagafrelsi og önnur almenn lýðréttindi. |
|
Hvað er stjórnarskrá? |
Hún inniheldur grundvallar lög réttarríkisins, sem almenn löggjöf er síðan reist á. |
|
Hvað felur íslenska stjórnarskráin í sér? |
Lýsingar á mikilvægum mannréttindum sem stjórnarfarið skal hvíla á. Áherslan á eignarréttinn er í forgrunni, enda mikilvæg hagsmunum borgarastéttarinnar, og síðan er kveðið á um réttindi af öðru tagi eins og friðhelgi heimilisins, atvinnu-, prent- og fundarfrelsi og fleiri tegundir frelsisréttinda. |
|
Hvernig er skipting ríkisvaldsins?
|
Þrískipt ríkisvald. |
|
Hverjir fara með dómsvaldið, löggjafarvaldið og framkvæmdarvaldið á Íslandi? |
Hæstiréttur er æðsta stig dómsvaldsins og í honum sitja óháðir dómarar. |
|
Hver er aðal hugmyndin í sósíalismanum? |
Karl Marx. |
|
Hver er andstæða lýðræðis í lýðræðishugmynd sósíalismans? |
Með auknum umsvifum ríkisvaldsins, vexti embættismannakerfis, tilkomu fjöldasamtaka á borð við stjórnmálaflokka og hagsmunasamtök og tilkomu stórfyrirtækja, þá styktist ákveðið skipulag fámennisvalds sem var á stofnunum og stjórnunareiningum á öllum þessum sviðum. |
|
Hvað er regluveldi? |
Það er form á yfirráðum og stjórnsýslu hvort heldur sem er í opinberri starfsemi, í stórum félögum eða samtökum eða í stórum fyrirtækjum. |
|
Lýstu sjónarhorni kjarnræðishyggjunnar. |
Völdin haf aætíð verið og verða alltaf í höndum fárra manna eða valdakjarna þjóðfélagsins. Þrátt fyrir einhvers konar lýðræðisþróun hafi þetta ekki breyst. Kjarnræði sé ríkjandi því valdið sé samþjappað í höndum valdakjarnans. Kenningin hafnar eindregið því að lýðræði í sinni bókstaflegu merkingu geti dafnað í nútímaþjóðfélögum. |
|
Hverjir voru frumkvöðlar kjarnræðishyggjunnar? |
Vilfredo Pareto og Geatano Mosca |
|
Hvað var Robert Michells að bralla? |
Hann gerði rannsóknir á valdi í stjórnmálaflokkum. Hann taldi það einkenna stórar og flóknar stofnanir, eins og flokka og verkalýðsfélög, að þær væru ekki lýðræðislegar vegna þeirra fámennisstjórnar sem alltaf kæmi fram í þeim. Þeir sem eru virkir í flokknum sérhæfist vegna þess að þeir starfa stöðugt í flokknum og að hans málefnum. Með því öðlast þeir mestu þekkinguna og reynsluna, það veldur því að þessir sömu menn hafa mestu áhrifin á stefnuna, móti hana og veiti öðrum leiðsögn og stjórni þar með starfseminni. |
|
Hvað var C. Wright Mills að pæla? |
Var þekktur og áhrifamikill félagsfræðingur. Hafnaði ekki beint að lýðræði geti dafnað, hann fyrst og fremst gagnrýndi margræðishyggjuna. |
|
Hvað er margræðishyggja? |
|