Kabanata 13-16

Unang nakita ni Rizal ang Amerika

Dumaong ang barkong Belgic sa San Francisco

Pinagmulan ng barkong Belgic na diumano'y may epidemya ng kolera

Nagpatunay na walang epidemya ng kolera sa Tsina

Araw ng payagan si Rizal na bumaba ng barko

Primera klaseng otel sa San Francisco noon at dito nagparehistro si Rizal

Pinakamagandang kalye sa San Francisco

Isang milyonaryong senador na siyang kinatawan ng California sa senado ng Estados Unidos

Tagapagtatag at tagapagtustos ng Unibersidad ng Stanford sa Palo Alto, California

Nabanggit ni Rizal sa kanyang talaarawan

Ngayon ay Abenida Grant

Tumigil si Rizal sa San Francisco

Pangulo ng Estados Unidos noong tumigil si Rizal sa San Francisco

Nilisan ni Rizal ang San Francisco patungong Oakland lulan ng bangkang pantawid

Dito naghapunan si Rizal ay natulog siya sa kanyang kamarote

Dito nag-agahan si Rizal noong Mayo 7, 1888

"Ang Pinakamalaking Maliit na Lungsod sa Buong Mundo"

Ikatlong estado na dinaanan nina Rizal

Ikalimang estadong dinaanan nila

Ang estadong ito ay kapatagan

Isang malaking lungsod, pinakamalaki na nakita ni Rizal mula nang lumisan sa San Francisco

Dalawang beses na mas malaki kaysa Ilog Pasig

Umaagos sa Albany at maraming bangkang matatagpuan

Narating ni Rizal ang New York at nagwakas ang kanyang pagbibiyahe sa kontinenteng Amerika

Tawag ni Rizal sa New York

"Siya ay isang dakilang tao, na sa palagay ko'y walang katulad sa bansang ito"

Nilisan ni Rizal ang New York patungong Liverpool lulan ng City of Rome

"Pangalawang pinakamalaking barko sa buong mundo, sunod lamang sa Great Eastern"

Mga magagandang impresyon ni Rizal sa Amerika:

Isang pangit na impresyon ni Rizal sa Amerika

Nag-aaral ng inhenyeriya sa Belhika

Nakasama ni Rizal sa Rue Philippe Champagne, Brussels

Tumigil si Rizal sa London

Dahilan ng pagpili sa London bilang bagong tahanan:

Isang sipi na narinig niyang makikita sa Museo ng Britanya

Isinulat ni Morga

Nailathala sa Mexico noong 1609

Maliit na bilog na laruang gawa sa kahoy na ginawang pananggalang ni Rizal

Narating ni Rizal ang Liverpool, Inglatera

Tumigil si Rizal ng isang araw

"Malaki at magandang lungsod, at ang ipinagmamalaking daungan nito ay karapat-dapat sa kanyang katanyagan"

Nagtungo si Rizal sa London at pansamantalang tumigil bilang panauhin sa tahanan ni Dr. Antonio Ma. Regidor

Desterado ng 1872 at abogado sa London

Nahanap na paupahan ni Rizal bago matapos ang buwan ng Mayo

Organista sa simbahan ng St. Paul

Pinakamatanda sa magkakapatid na babae ng Beckett

Tinatawag na "Gettie" o "Tottie" ng mga kaibigan

Bibliotekaryo ng Ministeryo ng Ugnayang Panlabas at awtoridad sa mga wika at kaugaliang Malayo

Tawag ni Dr. Rost kay Rizal

Popular na larong Ingles na nilalaro ni Rizal kasama ang mga anak ni Dr. Rost tuwing Linggo

Mga masasamang balita na natanggap ni Rizal:

Iniharap ni Doroteo Cortes at Jose Centeno noong Marso 1, 1888

Estudyante ng Medisina sa UST at kaibigan ni Rizal

Nakulong dahil nakitaan sa tahanan ng sipi ng Noli

Magandang balita na natanggap ni Rizal

Sinulatan niya si Padre Garcia na nagpapahayag ng kanyang pasasalamat

Awtor ng iba pang librong pangkasaysayan na sinuri ni Rizal:

Nagliham si Rizal kay Blumentritt tungkol sa pagpuri niya sa mga sulat ni Morga

Isinulat ni Rizal kay Ponce ang kanyang pagtanggi sa paanyaya nitong pamatnugutan ang isang pahayagang magtatanggol sa mga interes ng Pilipino laban sa mga pag-uusig ng mga Espanyol

Binisita ni Rizal ang Paris para makapaghanap ng iba pang materyal na pangkasaysayan

Dito naghanap si Rizal ng mga materyal na pangkasaysayan

Anak nina Juan Luna at Paz Pardo de Tavera

Nagtungo siya sa Espanya at binisita ang Madrid at Barcelona

Dalawang malaking kampeon ng Kilusang Propaganda

Mga ipinadalang aginaldo ni Rizal para sa mga kaibigan:

Regalong natanggap ni Rizal mula kay Gng. Beckett

Isang samahan ng nga makabayang Pilipinong naglalayong makiisa sa krusada para sa pambansang reporma

Pinasinayaan ang Asosacion La Solidaridad

Posisyon na napagkasunduan ng mga miyembro na ibigay kay Rizal

Mga Opisyal ng Asosacio La Solidaridad:

Sumulat si Rizal sa mga miyembro ng Asosacion La Solidaridad upang ipahayag ang pasasalamat at nagpayo siya sa mga ito

Itinatag ni Graciano Lopez Jaena ang pahayagang La Soludaridad sa Barcelona

Mga layunin ng La Solidaridad:

Unang artikulo ni Rizal sa pahayagan na nailathala noong Marso 25, 1889

Isang polyetong isinulat ni Rizal sa ilalim ng kanyang sagisag panulat na Dimasalang

Isang satirikang naglalarawan ng masiglang dialogo sa pagitan nina San Agustino at Padre Rodriguez

Dalawang bagay na ipinakita ni Rizal sa La Vision del Fray Rodriguez:

Isinulat ni Rizal sa kahilingan ni M.H. Del Pilar para purihin ang kadalagahan ng Malolos

Mahalagang puntos sa liham ni Rizal:

Peryodiko na naglalaman ng mga pag-aaral sa mga bagay-bagay na Asyano

Dalawang artikulo na hinanda ni Rizal para kay Dr. Rost:

Tawag ni Rizal kay Gertrude

Tawag ni Gertrude kay Rizal

Mga eskultura na tinapos ni Rizal bago lisanin ang London:

Nilisan ni Rizal ang London patungong Paris at malungkot niyang tinawid ang English Channel

Itinakdang magbukas ang Eksposisyong Unibersal ng 1889

Kaibigan ni Rizal, pansamantalang tumuloy si Rizal sa kanyang bahay

Bahay ni Ventura, dito inayos ni Rizal ang kanyang anotasyon sa aklat ni Morga

Dalawang Pilipino na nakasama ni Rizal sa nakuha niyang maliit na silid:

Dating gobernadorsilyo ng Santa Ana, Maynila at takas mula sa pagmamalupit ng mga Espanyol

Batang estudyanteng taga-Maynila

Manggagamot ang bokasyon at pagiging pilolohista ang interes

Manggagamot din at artista at eskultor

Asawa ni Juan Luna

Ama ng 3 Pardo de Tavera, desterado ng 1872 na tumakas sa Marianas at nanirahan sa Pransiya

Isang sanggol na babae ang isinilang kina Juan Luna at Paz

Ibinigay na pangalan ni Rizal sa anak nina Juan Luna at Paz Pardo de Tavera

Pinakamagandang pantawag pansin ng eksposisyon na may taas na 984 piye

Bantog na inhinyerong Pranses at gumawa ng Eiffel Tower

Dumating si Rizal sa Paris mula London, itinatag niya ang Samahang Kidlat

Mga Pilipinong bumubuo ng Samahang Kidlat:

Itinatag upang ang kabataang Pilipino ay sama-sama sa pagbisita sa lungsod sa panahon ng Eksposisyon kaya ito'y panandalian lamang

Itinanghal ng mga Indian na Amerikano

Pinalitan nito ang samahang kidlat

Isang sining ng pagtatanggol sa sarili ng mga Asyano

Hindi ito nabanggit ng maraming mananalambuhay ni Rizal

Apo sa tuhod ng bayani

RDLM

Kasapi ng RDLM:

Isinulat ni Multatuli, inilahad ng aklat ang mga kalunos-lunos na kalagayan ng mga inaaping Malayong naninirahan sa Netherlands East Indies sa ilalim ng pamamahala ng mga Olandes

Sagisag-panulat ni E.D. Dekker, awtor na Olandes

Sulat ni Rizal kay Blumentritt, ipinahayag niya ang kanyang intensyong maging pinuno ng kalayaan kundi man sa Pilipinas ay sa ibang lupain sa Borneo

Isinulat ni Propesor Blumentritt sa kahilingan ni Rizal

Dalawang bagay na nagpapakita ng pagkakamali ni Rizal:

May tumpak na pagsasalaysay ng mga pangyayari, walang kinikilingan, at hindi nababahiran ng mga pantasyang pambata

Sulat ni Blumentritt kay Rizal nang matanggap nito ang magandang edisyon ng Morga

Liham ni Rizal kay Dr. Baldomero Roxas ng pagpapadala niya ng apat na kopya ng Morga sa Lipa

Sulat ni Mariano Ponce kay Rizal nang matanggap nito ang aklat na Sucesos ni Morga

Isinulat sa Italyano ni Pigafetta

Dalawang pangkasaysayang komentaryong isinulat ni Rizal sa London:

Isang artikulo ni Rizal na naglalarawan ng mga pananaw niya sa kolonisasyon ng Espanya sa Pilipinas

Isang sanaysay na nagpapakita ng pagtatanggol ni Rizal sa sinasabing katamaran ng mga Pilipino

Ang mga Pilipino ay masipag sa:

Mga dahilan ng pagbaba ng buhay pang-ekonomiya sa Pilipinas:

Liham kay Blumentritt, ideyang pagtatatag ng isang Pandaigdigang Asosasyon ng mga Filipinohista at magkaroon ito ng pampasinayang kumbensyon sa kabisera ng Pranses

Mga opsiyal ng Pandaigdigang Asosasyon ng mga Filipinohista:

Itinakda ni Rizal ang pampasinayang kumbensiyon ng Pandaigdigang Asosasyon ng mga Filipinohista sa Paris ngunit hindi natuloy

Mga kilalang iskolar sa Europeo:

Isang mayamang Pilipinong naninirahan sa Paris mula Mexico, Pampanga

Nangakong tutulong sa paglikom ng P40,000 bilang paunang capital para sa kolehiyo

Sumulat si Rizal ng isang satirikang pinamagatang Por Telepono bilang tugon sa manunuligsa na si Padre Salvador Font

Nailathala bilang polyeto sa Barcelona noong 1889

Sagisag na ginamit ni Rizal sa pagsulat ng Por Telepono

Unang signal ng radio-teleponong natanggap ni Marconi sa ibayo ng Atlantic

Dalawang hinuha kung bakit binisita ni Rizal ang London:

Nagbalik si Rizal sa Paris

Nilisan ni Rizal ang Paris patungong Brussels, kabisera ng Belhika

Dahilan sa pag-alis ng Paris:

Kasama ni Rizal nang lumipat siya sa Brussels

Isang maliit na paupahan na tinirahan ni Rizal na pinamamahalaan ng magkapatid na Suzanne at Marie Jacoby

Lumipat sa bahay-paupahan nang si Jose Albert at lumisan ng lungsod

Mga artikulong nailathala sa La Solidaridad:

Nailathala ang artikulong Sobre la Nueva Ortografia de la Lengua Tagala (Bagong Ortograpiya ng Wikang Tagalog)

Pinagbigyan ni Rizal ng karangalan sa pagbabagay sa bagong ortograpiya

Awtor ng El Sanscito en la Lengua Tagala (1884)

Nag-ulat kay Rizal na ang mga Pilipino sa Espanya ay sinisira ang magagandang ngalan ng kanilang nasyon dahil sa pagsusugal

Sumulat si Rizal kay M.H. Del Pilar para paalalahanan ang mga Pilipino sa Madrid na hindi sila pumunta doon para magsugal kundi para maipaglaban ang kalayaan ng Inang Bayan

Masasamang balita mula sa Calamba:

Mula Brussels ay sinulatan niya ang kapatid na si Soledad

Sumulat at ipinaalam niya kay M.H. Del Pilar ang kanyang pangitain na maagang kamatayan

Sinulatan ni Rizal si Ponce tungkol sa kanyang pagtutol sa planong pagtungo ni Graciano Lopez Jaena sa Cuba

Liham kay Ponce na nagpapahayag ng kanyang determinasyong umuwi

Sinulatan ni Rizal si Del Pilar para kuning abogado matapos malaman mula kay Paciano na natalo ang kanilang kaso laban sa mga Dominiko

Sa isang liham kay Ponce, ipinahayag ni Rizal na lilisanin niya ang Brussels pagpasok ng susunod na buwan at darating siya sa Madrid ng Agosto

Isang kahambal-hambal na tulang isinulat ni Rizal bunga ng pag-iisip sa kinasapitan ng kanyang mag-anak

Dalawang bagay na nagpasaya kay Rizal habang naghahanda papuntang Madrid:

Lumuha si Suzanne nang tuluyang lumisan si Rizal patungong Madrid

Mga naging babae ni Rizal: