Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
33 Cards in this Set
- Front
- Back
Hoofdstuk 4
In veel westerse samenlevingen heeft de 40ste verjaardag een extra lading; het onontkoombaar feit dat men nu van middelbare leeftijd is en de suggestie: |
dat nu de worstelingen van een midlifecrisis gaan beginnen
|
|
Traditionele visies op persoonlijkheidsontwikkeling tijdens de volwassenheid zijn gebaseerd op de vooronderstelling dat mensen een aantal vaststaande stadia doorlopen die stuk voor stuk vrij nauw samenhangen met een bepaalde leeftijd
elk stadium gaat gepaard met |
een specifieke crisis die tot ingrijpende vragen en psychologische verwarring kan leiden
Deze traditionele visie is een kenmerk van alle modellen die zich baseren op normatieve crises |
|
Je hebt modellen gebaseerd op:
|
Modellen gebaseerd op normatieve crises
Modellen gebaseerd op ingrijpende gebeurtenissen |
|
Modellen gebaseerd op normatieve crises
|
beschouwen de persoonlijkheidsontwikkeling in termen van tamelijk universele stadia gekoppeld aan een reeks leeftijdsgebonden crises
|
|
Modellen gebaseerd op ingrijpende gebeurtenissen
|
Benadering van persoonlijkheidsontwikkeling die gebaseerd is op het moment waarop specifieke gebeurtenissen in het leven van volwassenen plaatsvinden en niet op leeftijd op zich.
|
|
De psychoanalyticus erik erikson stelt dat de middelbare leeftijd een periode is die word gekenmerkt door zorg voor de volgende generatie vs. stagnatie
|
Het stadium tijdens de middelbare leeftijd waarop mensen hun bijdrage aan gezin en samenleving in ogenschouw nemen
Mensen met zorg voor de volgende generatie willen een rol spelen in het begeleiden en aanmoedigen van volgende generaties Een gebrek aan psychologische groei in deze periode betekent dat mensen stagneren |
|
Een deskundige op het gebied van ontwikkeling George Vaillant stelt dat een belangrijk perode tussen 45 en 55 jaar word gekenmerkt door betekenis vasthouden vs rigiditeit
|
in deze periode proberen volwassenen de betekenis van hun leven te achterhalen en die vast te houden door te leren de sterke en zwakke kanten van anderen te achterhalen
|
|
Psychiater Roger Could ontwikkelde een alternatief op zowel Erikson als Vaillants visie. Hij meent dat volwassenen 7 stadia doorlopen die samenhangen met specifieke leeftijdsperiodes
|
Stadium Globale leeftijd Ontwikkelingen
1 16 tot 18 Verlangen om te ontsnappen aan ouderlijke controle 2 18 tot 22 Verlaten ouderlijk huis, aandacht gericht op leeftijdsgenoten 3 22 tot 28 Ontwikkeling onafhankelijkheid, kiezen loopbaan en kinderen 4 29 tot 34 Vragen stellen bij zichzelf, rolverwarring, mogelijk ontevreden huwelijke en carriere 5 35 tot 43 Drang om levensdoelen te bereiken, besef eindigheid leven, heroverwegen levensdoelen 6 43 tot 53 Settelen, acceptatie van leven 7 53 tot 60 Meer tolerantie, acceptatie verleden, minder negativiteit, algehele verzachting |
|
Volgens gould beginnen mensen rond hun 40ste te beseffen dat hun tijd beperkt is en dat levert een zekere druk op om hun levensdoelen te bereiken
|
Door te leren accepteren dat het leven eindig is kunnen mensen verder groeien richting rijpheid
|
|
Theorie over de seizoenen
een ander alternatief voor erikson werk van het menselijk leven door psycholoog daniel levinson volgens levinson maken mensen tussen de 40 en 45 een periode van overgang en crisis voor Tussen de 40ste en 45ste komen mensen in een periode die levinsson de overgang naar middelbare leeftijd noemt. |
De overgang naar middelbare leeftijd is een tijd van vragen stellen. Mensen beginnen hun aandacht te richten het eindige karakter van het leven en zetten vraagtekens bij sommige alledaagse fundamentele aannames. deze periode kan leiden tot een midlifecrisis
|
|
Midlifecrisis
|
stadium van onzekerheid en besluiteloosheid door het inzicht dat het leven eindig is
het bewijs dat midlifecrisis bestaat is er niet |
|
Hoewel de meeste mensen zeggen dat ze sinds de adolescentie veranderd zijn onderschrijven velen van hen het idee dat hu fundamentele persoonlijkheidstrekken nog in grote lijnen hetzelfde zijn
Een indrukwekkende hoeveelheid onderzoek doet vermoeden dat de persoonlijkheid gedurende het gehele leven |
behoorlijk stabiel blijft.
Er is ook bewijs gevonden dat persoonlijkheidstrekken meer ingesleten raken naarmate ze ouder worden |
|
Er is veel onderzoek gedaan naar de persoonlijkheidstrekken die bekend staan als de ‘Big Five’
|
1. Neuroticisme;
de mate waarin je ej laat leiden door eerder negatieve emoties en stress. Aan de andere kant is men eerder stabiel en minder gemakkelijk opgewonden 2. Extraversie; de dimensie meet in welke mate men gericht os op anderen, een eerder positieve ingesteldheid vertoont tegenover een meer op zichzelf gerichte houding en minder sociaal georiënteerde houding 3. Openheid; de mate waarin je open staat voor nieuwe ideeen en ervaringen 4. Aangenaamheid; de mate waarin iemand meeleeft en werkt met andere mensen en het belang dat je hecht aan harmonie tov een neiging tot eigenbelang en minder betrokken zijn bij het welzijn van anderen 5. Gewetensvolheid; de mate waarin je zelfdiscipline vertoont en georganiseerd bent Uit de meeste onderzoeken blijkt dat de big five trekken na het dertigste levenjaar relatief stabiel blijvvel hoewel er in specifieke trekken enkele varianten voorkomen |
|
In onze westerse wereld veranderd de gezinsdynamiek significant tijdens de middelbare leeftijd
|
in die periode maken de meeste ouders belangrijke veranderingen door in hun relaties
Het is een periode van veranderlijke rollen. |
|
De meest voorkomende patroon van tevredenheid in een huwelijk is een U-vorm:
|
het huwelijksgeluk begint gelijk na het huwelijk af te nemen en blijft dalen tot het laagste punt (na de geboorte van de kinderen) maar vanaf dat punt begint de tevredenheid weer te stijgen, om uiteindelijk weer terug te keren na het niveau van voor het huwelijk
|
|
Voor sommige stellen blijft het huwelijksgeluk na de eerste neergang verder afnemen
door deze ontevredenheid leidt de ontevredenheid tot |
echtscheiding
|
|
er zijn veel oorzaken waarom een huwelijk spaak loopt
|
1. Mensen in de middelbare leeftijd brengen minder tijd met elkaar door dan in de jaren daarvoor
2. Echtscheidingen zijn meer maatschappelijk geaccepteerd dan in het verleden 3. Vrouwen zijn minder afhankelijk van hun partners op economisch en emotioneel gebied 4. Gevoelens van romantische gepassioneerde liefde kunnen in de loop der tijd verdwijnen In huishoudens waar beide ouders werken is vaak sprake van stress |
|
Voor veel ouders is het vertrek van kinderen een belangrijke overgang tijdens de middelbare leeftijd
|
het lege nest syndroom,
Boemerangskinderen, Sandwichgeneratie |
|
Voor veel ouders is het vertrek van kinderen een belangrijke overgang tijdens de middelbare leeftijd
1. het lege nest syndroom ervaring van treurnis, bezorgdheid, eenzaamheid en depressie bij ouders omdat hun kinderen het ouderlijk huis hebben verlaten 2. Boemerangkinderen kinderen die opnieuw thuis komen wonen. Geven meestal economische redenen voor hun terugkeer 3. Sandwichgeneratie mensen die tijdens hun middelbare leeftijd zowel de behoeften van hun kinderen als die van hun ouder wordende ouders moeten vervullen Is een nieuw fenomeen dat veroorzaakt word door verschillende samenhangende trends Mensen trouwen later en krijgen later kinderen Mensen leven langer |
De zorg voor ouder wordende ouders kan psychologisch lastig zijn. er is sprake van rolomkering waarbij kinderen de ouderlijke rol overnemen en ouders in de meer afhankelijke positie terechtkomen
|
|
Kangeroewonen
|
twee aparte woningen in een huis. Een voor de oudere en een voor de jongere generatie
|
|
De middelbare leeftijd brengt dikwijls een van de onmiskenbare symbolen van ouder worden met zich mee;
|
grootouder worden
|
|
Grootouder kun je op verschillende manieren zijn:
|
Betrokken grootouders:
actief betrokken bij de relatie met hun kleinkinderen en hebben invloed op hun leven Kameraadschappelijke grootouders; in plaats van verantwoordelijkheid te nemen zijn ze een soort supporters en maatjes Afstandelijke grootouders; terughoudend en gereserveerd. Hebben weinig belangstelling voor hun kleinkinderen |
|
Huiselijk geweld is een van de afschuwelijke aspecten van het huwelijk en het komt verontrustend vaak voor
Voornamelijk zijn |
vrouwen het slachtoffer maar het komt ook bij mannen voor.
Mishandeling door de partner vind in elk segment van de samenleving plaats Er is geen onderscheid tussen sociale status, ras, etnische groep en religie |
|
Sommige factoren vergroten de kans op mishandeling
|
*grote gezinnen waar voortdurend geldzorgen zijn en waarin sprake is van veel verbale agressie in dit opzicht kwetsbaarder dan gezinnen waarin die factoren niet aanwezig zijn
* mannen en vrouwen die opgroeien in een gezin waarin geweld gewoon was lopen meer risico om zelf ook gewelddadig te worden |
|
Risicofactoren voor mishandeling van de partner zijn hetzelfde aan de risicofactoren
|
van kindermishandeling
|
|
Kindermishandeling vindt voornamelijk plaats in situaties met
|
veel stress, in lagere sociale economische milieus, eenoudergezinnen, en in gezinnen die te kampen hebben met ernstige huwelijksproblemen
|
|
Het feit dat kindermishandeling vaker voorkomt bij armere gezinnen geldt niet voor alle vormen van kindermishandeling want:
|
incest komt vaker voor bij in welvarende gezinnen
|
|
Een uitbarsting van geweld in een huwelijk doorloopt meestal drie stadia’s
|
1. Oplopende stadia;
2. Geweldsuitbarsting; 3. Liefde en berouw |
|
Het stadium van liefde en berouw verklaart gedeeltelijk waarom veel slachtoffers bij hun mishandelende partners blijven en steeds opnieuw ten prooi vallen aan mishandeling.
|
Ze willen zo wanhopig graag dat hun huwelijk in stand blijft en met name vrouwen hebben eht idee dat ze geen goed alternatief hebben
|
|
Hypothese van de cyclus van geweld;
|
theorie over dat mishandeling en verwaarlozing van kinderen de kans vergroot dat die later als volwassenen ook gewelddadig gedrag vertonen
De cyclus stelt dat agressie van generatie op generatie word doorgegeven |
|
Mishandeling in culturen waarin vrouwen worden behandeld als bezit en inferieur zijn aan mannen is zeer
|
algemeen.
|
|
Sommige deskundigen op het gebied van mishandeling menen dat de traditionele machtsstructuur waarbinnen vrouwen en mannen functioneren een van de belangrijkste oorzaken is van mishandeling
|
Hoe groter het statusverschil tussen mannen en vrouwen in een bepaalde samenleving hoe groter de kans op mishandeling
|
|
De middelbare leeftijd is een periode waarin mensen zich massaal bezig houden met sport en ontspanning
Het is misschien wel de leeftijd waarin werk en vrije tijd het makkelijkste met elkaar te combineren valt. Mensen hebben niet het gevoel dat ze zich nog moeten bewijzen op hun werk en hechten meer waarde aan: |
de bijdragen die ze kunnen leveren aan hun familie, de gemeenschap en samenleving als geheel.
|